Moje wybrzydzanie

Zauważam ostatnio u siebie dość niepokojącą tendencję - zaczynam coraz bardziej wybrzydzać podczas czytania. Pierwszym symptomem było niedokończenie "Podróży Turila", a ostatnie przeglądanie forów dotyczących fantastyki przekonały mnie, że coś jest nie tak.

Konkretniej: chodzi mi o trzy utwory, które wzbudzają ogólny zachwyt i ślinotok, a dla mnie są... średnie.

"Z mgły zrodzony" - Brandon Sanderson

To książka, z którą wiązałem sobie spore nadzieje - fantasy, czyli mój ulubiony gatunek, epickość, nowy sposób ujęcia magii, bardzo pochlebne recenzje, ogłaszające Sandersona jednym z najlepszych twórców tego trendu. I zawiodłem się niesamowicie. O ile sam pomysł powieści wydał się ciekawy, choć zieją w nim spore luki, to wykonanie jest fatalne. Językowo (ponoć tłumaczka zawaliła, oryginału nie czytałem) jest sztywno, słabo, akcja się wlecze - to przede wszystkim powieść polityczna, która ledwie kilka razy nabiera dynamizmu. A i pod tym względem dużo jej brakuje np. do Martina czy niedawno przeczytanego przeze mnie Deasa.

Dziwią mnie więc zachwyty nad Sandersonem - słabo językowo, momentami sztampowo, rozwlekle i nudno. Jeżeli w takim kierunku idzie obecnie fantasy to ja podziękuję.

"Szklany dom" - Charles Stross

Książka szumnie zapowiadana jako 'najlepsza w dorobku tego autora', chwalona jako zwieńczenie jego dotychczasowej twórczości. Hm, to chyba nigdy nie sięgnę po "Accelerando".

Tym razem odrzuciła mnie scenografia powieści, bo i fabuła, i bohaterowie okazali się całkiem ciekawi. Stross tworzy uniwersum ultra-przyszłości, zasypując czytelnika technobełkotem i zbędnymi gadżetami i własną fizyką. Stosuje także sztampowe zagranie - "przenosi" postacie w czasie, by ukazać jak w przyszłości ludzie będą spoglądać na naszą epokę, zwyczaje, dorobek kulturowy - momentami śmieszy, ale częściej razi. Pisarz mógł stworzyć ciekawą, trudną powieść hard sf, ale zmiękczył ją tym zagraniem.

I ponownie - czym tu się tak zachwycać? Niezdecydowaniem autora? Bełkotem, który często się pojawia?

"Gra o tron" - George R.R. Martin

Bluźnierstwo, prawda? A jednak. Nie do końca rozumiem cały ten hype  jaki wyrósł wokół powieści Martina. Nie twierdzę, że to zła powieść, ale czym ona tak zachwyca? Sex & Przemoc? Czytałem ją w oryginale, na długo zanim zaczął się owczy pęd związany z serialem - może to angielski nie przemawia do mnie, jak przemówiłoby tłumaczenie Kruka? Ale nie zauważam nic naprawdę wyjątkowego w tej książce - owszem, są intrygujący, nie-nietykalni bohaterowie, jest sporo twistów fabularnych... ale co dalej? Seks, przemoc, zdrada, intrygi, więcej seksu, więcej intryg, Tajemne Zagrożenie zza Muru. To wszystko już było, robione nieraz na naprawdę dobrym poziomie.

Powtarzam: "Gra o tron" jest wg mnie naprawdę dobrą, soczystą powieścią. Ale jej adorowanie i upajanie się realizmem (realizm w fantasy, na litość boską!) zupełnie do mnie nie trafia.